Ağız kokusu (Halitozis, oral malodor veya bad breath) hoş olmayan nefes kokusu olarak tanımlanmaktadır. Ağız kokusunun temel olarak ağız hijyeni, diş ve dişeti sağlığı ile alakalı olduğu unutulmamalıdır. Dolayısıyla ağızda oluşan koku sıklıkla diş ve dişeti tedavisi gerektirmektedir.
Sebepleri arasında şunlar sayılabilir:
Oral etkenler
-Kötü ağız hijyeni veya ilerlemiş dişeti hastalığı, çürükler gibi dental veya periodontal problemler,
-Kirli protezler, apareyler, hatalı dolgu ve kaplamalar ve gıda birikim alanları
-Dilde aşırı bakteri birikimi
- Azalmış tükürük akımı
Ağız dışı etkenler
-Sigara ve bazen içki
-Ağız kuruluğuna yol açan bazı ilaçlar (antikolinerjikler, antidepresanlar, diüretikler, antiparkinson ve kemoterapötik ajanlar),
-Şeker hastalığı, mide problemleri, karaciğer hastalıkları, boğaz enfeksiyonları, sinüzit gibi birçok sistemik hastalık,
-Birçok vitamin ve mineral eksikliği; örneğin A vitamini, B12 vitamini, demir veya çinko eksikliği ağızda kurumayla birlikte mukozada fissürleşmeye yol açar ki bu da gıda ve doku artıklarının tutunmasına dolayısıyla halitozise katkıda bulunur.
-Birçok gıda ve içecekler özellikle sarımsak ve soğan geçici ağız kokusu yapabilir.
Halitozis toplumun büyük kesimini etkilemekte ve etkilenen kişilerde önemli sosyal ve psikolojik sıkıntılara neden olmaktadır. Çağdaş toplumlarda insanların birbirleri ile olan ilişkileri önemli olduğu için gelişmiş ülkelerdeki insanlar bu probleme daha çok dikkat etmektedirler. Bununla birlikte çok az hasta tedavi için diş hekimine başvurmaktadır. Bu durum, ağız kokusu problemi yaşayan insanların sıklıkla tam olarak bu durumun farkında olmamalarından kaynaklanmaktadır.
Nefes ferahlatıcı, gargara, sprey,şeker ve sakızlar için ciddi paralar harcandığı görülmektedir. Pek çok ticari ürün ağız kokusunu elimine ettiğini iddia etmektedir. Ancak alkol bazı içinde güçlü tatlandırıcı katılmış olan bu ürünler ağız kokusunu sadece maskelerler. Oysa ki halitozis genel olarak kötü oral hijyen veya oral kavitedeki bir hastalığa ya da teşhis ve tedavi gerektiren ciddi bir sistemik hastalığa da bağlı olarak gelişmektedir. Dolayısıyla tedavisi altta yatan nedene yönelik olmalı ve tedaviye başlamadan önce kokunun kaynağı bulunmalıdır.
Halitozisin tedavisinde etkili metod oral hijyeni ve temel dental bakım ile periodontal sağlığın düzeltilmesi ve gerekiyorsa hastanın tıp doktoru veya uzman hekime yönlendirilmesidir. Dilin fırçalanması ağız kokusunu azaltmada diş fırçalamak kadar etkilidir. Dişlerden plağın uzaklaştırılması için pek çok ürün kullanılırken üzerinde ağız kokusu oluşturan milyonlarca bakteri barındıran bir organın yani dilin temizliği ihmal ektedir. Dil yüzeyinin temizlenmesi için plastik dil kazıyıcıları ve küçük fırçalar kullanılabilir.
Özetle, ağız kokusuyla baş etmek için şu noktalara dikkat etmek faydalı olacaktır:
Düzenli diş fırçalamak, diş ipi kullanmak ve dil fırçalamak
Düzenli diş hekimi kontrolüne giderek ağız kokusuna neden olabilecek diş ve dişeti hastalıklarının tedavisini sağlamak,
Alkol içermeyen ağız gargaraları kullanmak,
Diş hekimi gerek gördüğü takdirde, ağız kokusuna neden olabilecek sistemik durumun tespiti için tıp hekimine başvurmak.
